Gromosław Czempiński

Gromosław Czempiński – ur. 12 października 1945 r., funkcjonariusz wywiadu, szef UOP w latach 1993–1996, generał brygady w stanie spoczynku. Inicjator założenia Platformy Obywatelskiej. Ojcem Gromosława Czempińskiego był Mieczysław Czempiński, przed wojną pracownik biurowy w zarządzie gminy w Obornikach, przed okupacją sowiecką działacz PPR, a następnie PZPR. W marcu 1945 roku zgłosił się na ochotnika do Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Obornikach i szybko awansował do WUBP  w Poznaniu, gdzie służył w Wydziale V, zajmującym się infiltracją organizacji politycznych. W 1951 roku Mieczysław Czempiński został przeniesiony do Wydziału III, który zajmował się walką z podziemiem zbrojnym.

W opiniach służbowych podkreślano, że zasłużył się w „zwalczaniu band reakcyjnego podziemia”. W 1970 roku, pisząc do kierownictwa SB Mieczysław Czempiński wskazywał jako swoje zasługi „czynny i bezpośredni udział w walkach ze zbrojnym podziemiem na terenach powiatów: obornickiego – banda „Tarzana” i „Norwida”, powiatu nowotomyskiego WSGO Warta i banda „Szefa Czesia”, kościańskiego – banda „Kościuszki”, kępińskiego – banda „Otta” i „Waldemara” oraz wielu innych grup zbrojnych, działających na terenie powiatów Ostrowa, Krotoszyna, Gniezna i Poznania, a w 1951 na terenie powiatu włodawskiego przeciwko bandzie „Żelaznego” [ppor. Edward Taraszkiewicz ps. „Żelazny”]”. Mieczysław Czempiński ukończył kurs wywiadu w Dwuletniej Szkole Departamentu I i przez kierownictwo MSW został wysłany do pracy w Zarządzie Głównym Aeroklubu Poznańskiego, został jego kierownikiem.

Gromosław Czempiński w 1970 roku ukończył studia w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Poznaniu. Służbę w SB rozpoczął w październiku 1970 roku od Wydziału Śledczego, jak pisał w podaniu o przyjęcie do SB do komendanta MO w Poznaniu – „praca ta ogromnie interesuje i pociąga”. W latach 1972-1973 przeszedł szkolenie w szkole wywiadu. Razem z Bogdanem Liberą i Aleksandrem Makowskim był absolwentem pierwszego rocznika w nowo powstałym Ośrodku Kształcenia Kadr Wywiadu w Kiejkutach. Ośrodek podlegał Departamentowi I, który był częścią SB. Po szkoleniu, razem z Aleksandrem Makowskim został skierowany do Wydziału IV, który prowadził działalność wywiadowczą na terenie Wielkiej Brytanii, USA i pomocniczo w Kanadzie oraz Meksyku.

W 1975 roku wyjechał do USA jako oficer operacyjny rezydentury w Chicago, oficjalnie był zatrudniony na stanowisku wicekonsula w Konsulacie Generalnym PRL. Szpiegował Amerykanów, polskich emigrantów, Polonię i Kościół katolicki. W 1976 roku, kolega Gromosława Czempińskiego, por. Andrzej Kopczyński przeszedł na stronę Amerykanów i ujawnił nazwiska rezydentów wywiadu PRL pracujących na Zachodzie. Zdemaskowany Gromosław Czempiński musiał opuścić USA. W latach 1982-1987 pracował w rezydenturze w Szwajcarii, stamtąd donosił na Światową Radę Kościołów. Oficjalnie pracował jako I sekretarz Stałego Przedstawicielstwa PRL w Biurze ONZ w Genewie, tam poznał Andrzeja Olechowskiego i został jego oficerem prowadzącym.

Natomiast w Poznaniu, w czasach PRL Gromosław Czempiński poznał Jana Kulczyka, syna Henryka Kulczyka, biznesmena działającego głównie w RFN. Henryk Kulczyk był współpracownikiem SB, pozyskanym w 1961 roku, a w latach 70. został przekazany na nieformalny kontakt Departamentu I MSW. Według dokumentów IPN Henryk Kulczyk przekazywał służbom specjalnym PRL pisemne informacje m.in. na temat środowiska działających w Niemczech polskich przedsiębiorców.

Gromosław Czempiński w latach 80. oficjalnie był zatrudniony w Departamencie I Ministerstwa Spraw Zagranicznych oraz w Centrali Handlu Zagranicznego Polimex-Cekop, gdzie zatrudniona była też jego żona. W rzeczywistości, pod przykryciem MSZ nadal był pracownikiem komunistycznego wywiadu, a następnie pracownikiem SB odpowiedzialnym za Polską Akademię Nauk. Był też członkiem PZPR. Od 1990 roku zatrudniony w UOP. Początkowo był zastępcą dyrektora Zarządu I UOP ds. operacyjnych Henryka Jasika. Kiedy szefem UOP został Jerzy Konieczny, Gromosław Czempiński został awansowany na jego zastępcę. W 1993 roku został mianowany na szefa UOP. Jego najsłynniejszą ujawnioną akcją była „Operacja Samum”. Generał Sławomir Petelicki na jego cześć nazwał GROM.

Jako wiceszef UOP nadzorował w 1993 roku tajną operację nazywaną „czerwoną rtęcią”, która miała na celu przejęcie wytworzonych przez SB teczek, w tym tych dotyczących Lecha Wałęsy. W akcji przejęcia sfilmowanych teczek brał udział funkcjonariusz Leszek Elas. Część z materiałów teczki Lecha Wałęsy (TW „Bolek”) wywieziono z Gdańska w nieznane miejsce i nigdy nie trafiły one do IPN. Po tej akcji Leszek Elas został przeniesiony do Warszawy i stał się jednym z najbardziej zaufanych ludzi Gromosława Czempińskiego. Po latach okazało się, że mikrofilmy zostały przekazane przez Czempińskiego Lechowi Wałęsie.

gromoslaw-czempinski

Działalność w służbach III RP Gromosław Czempiński przeplatał z działalnością biznesową. Ściśle współpracował z Janem Kulczykiem. W trakcie prac komisji śledczej ds. afery PKN Orlen zostały ujawnione notatki Agencji Wywiadu z 2003 roku na temat spotkania Jana Kulczyka z rosyjskim oficerem wywiadu Władimirem Ałganowem. Według jednej z tych notatek Czempiński miał koordynować kontakty między rosyjskim koncernem naftowym Łukoil i spółką Rotch Energy w sprawie prywatyzacji Rafinerii Gdańskiej, za co miał być wynagradzany. Gromosław Czempiński chciał też otrzymać milion dolarów za pomoc Kulczykowi w trakcie prywatyzacji TP SA.

Przez lata utrzymywał też doskonałe kontakty z politykami, co zaowocowało powstaniem Platformy Obywatelskiej. Jak stwierdził w rozmowie z Dorotą Gawryluk na antenie Polsat News w 2009 roku:

No, dość duży miałem w tym udział, w tym, że powstała Platforma… Mogę powiedzieć, że odbyłem wtedy olbrzymią liczbę rozmów, a przede wszystkim musiałem przekonać Olechowskiego i Piskorskiego do pewnej koncepcji, którą wtedy świetnie realizowali. (…) Odbyłem ogromną ilość rozmów w tym zakresie z ludźmi i wtedy, to znaczy z członkami Unii Wolności, (…) Z Tuskiem także rozmawiałem, to był ten jeden z trzech. Jeszcze Płażyński, też trzeba pamiętać…

Zobacz: Andrzej Olechowski.

Po przejściu w stan spoczynku w kwietniu 1996 założył firmę Doradztwo GC. Zasiadał też radach nadzorczych m.in. zakładów lotniczych w Mielcu, PLL LOT i BRE Banku. W listopadzie 2011 roku aresztowany przez CBA, pod zarzutem korupcji przy prywatyzacji spółek energetycznych oraz PLL LOT (afera przy prywatyzacji PLL LOT i afera przy prywatyzacji STOEN). Gromosław Czempiński korzystał też z pomocy Petera Vogla, gdy pracownik szwajcarskiego banku Universalbank der Schweiz wyciągnął z konta Czempińskiego 2 mln dolarów, uzyskane za pomoc byłego szefa UOP w zawarciu kontraktu. Kuzynka Petera Vogla, Irena Popoff była rzecznikiem prasowym UOP kierowanego przez Gromosława Czempińskiego.

Related Posts